Lỗ sáo thấp, hẹp tầng sinh môn, thoát vị bẹn, tinh hoàn ẩn… là dấu hiệu phát hiện teo bọng đái tại trẻ nhỏ.
Bọng đái là một cơ quan nhỏ tại vùng bụng dưới, hình tròn có nhiệm vụ giữ nước tiểu tới thời điểm cơ thể bài tiết. Teo bọng đái là một dị tật bẩm sinh tại trẻ sơ sinh khiến cho cơ quan này tiến triển lạ thường từ trong ra ngoài, hiểm nguy tới hệ tiết niệu.
Tại trẻ khỏe mạnh, tiến triển thông thường, thời điểm bọng đái chứa đầy nước tiểu, những tín hiệu thần kinh sẽ thông báo với não về tình trạng này. Sau đó, bọng đái co bóp, đẩy nước tiểu qua niệu đạo ra ngoài cơ thể. Trường hợp trẻ bị teo bọng đái, nước tiểu đầy được thải qua lỗ thông trong ổ bụng thay vì niệu đạo.
Những thầy thuốc thường xác định dị tật này thời điểm siêu âm thai định kỳ. Tuy nhiên, có những trường hợp khiếm khuyết không được nhận ra cho tới thời điểm đứa trẻ được sinh ra. Triệu chứng chính của teo bọng đái là rò rỉ nước tiểu từ bọng đái mở. Đứa trẻ sẽ gặp việc về kiểm soát bọng đái và gặp phức tạp trong việc kiểm soát những cơ tại bụng và đường tiêu hóa.
Trẻ bị teo bọng đái nên giải phẩu sớm để bảo vệ đường tiểu. Ảnh: Istockphoto
Da và xương chậu của trẻ mang dị tật liên kết lỏng lẻo, sai vị trí khiến cho bọng đái mở, không thể đóng lại nên nhô lên phần da bụng của bệnh lý nhi. Lúc này, hình dạng của bọng đái có thể thay đổi thành mặt phẳng nhằm thích nghi với da bụng. Bệnh lý nhi teo bọng đái thường có những dấu hiệu sau:
Hẹp tầng sinh môn: Đây là tình trạng bẩm sinh không thường gặp hiểm nguy tới cơ quan sinh dục của trẻ. Tại cậu bé, niệu đạo có thể mở tại phía trên của “cậu nhỏ”, không phải phần đầu như thông thường. Với cô bé, lỗ sáo tại vị trí cao.
Xương mu rộng: Xương mu là cơ quan bảo vệ bọng đái, niệu đạo và cơ bụng. Tại trẻ teo bọng đái, những xương này không liên kết với nhau khiến cho phần hông hướng ra ngoài.
Cơ quan sinh dục tiến triển lạ thường: “Cậu nhỏ” cậu bé teo bọng đái có thể ngắn, cong, tinh hoàn ẩn. Một vài trường hợp có thể bị thoát vị bẹn, khối phồng tại bẹn gây đau. Với cô bé, âm vật, môi âm hộ nhỏ có thể tách rời, âm hộ và niệu đạo ngắn. Tử cung, ống dẫn trứng và buồng trứng không bị hiểm nguy.
Thoát vị rốn: Xuất hiện thời điểm trẻ chào đời, không đau, thời điểm ho hoặc đi vệ sinh có khối phồng sắp rốn.
Trào ngược bọng đái niệu quản (VUR): Tình trạng này khiến cho nước tiểu ra ngược lên thận, xuất hiện sau thời điểm trẻ giải phẩu đóng bọng đái.
Theo những chuyên gia, tới nay nguồn gốc gây teo bọng đái bẩm sinh chưa được làm rõ. Dị tật này xuất hiện thời điểm thai nhi tiến triển từ 4-5 tuần. Tuy nhiên, những yếu tố như tiền sử gia đình (có người u xơ bọng đái từ nhỏ), trẻ chào đời nhờ thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) có thể gây teo bọng đái. Đặc trưng, cậu bé có nguy cơ teo bọng đái gấp 3 lần cô bé.
Nếu không điều trị sớm, trẻ teo bọng đái có thể bị khiếm khuyết tại thành bụng, cơ quan sinh dục, xương chậu, trực tràng, lỗ đít, rách tầng sinh môn, nước tiểu ra ngược, thậm chí nứt đốt sống, ung thư bọng đái, rối loạn nhiệm vụ tình dục, són tiểu.
Thành ra, phương pháp hiệu lực nhất trị trị teo bọng đái là giải phẩu. Với trẻ to, những thầy thuốc sẽ giải phẩu một lần để đóng ổ bụng, sửa niệu đạo giúp trẻ đi tè thông thường. Trẻ sơ sinh được giải phẩu theo 3 thời kỳ gồm: Mới chào đời (giải phẩu đóng xương chậu, bọng đái); 6 tháng tuổi (giải phẩu điều chỉnh cơ quan sinh dục, niệu đạo); từ 4-5 tuổi (giải phẩu cố định bọng đái giúp bài tiết nước tiểu).
Tùy tình trạng, triệu chứng bệnh lý, thầy thuốc sẽ chỉ định phương pháp giải phẩu yêu thích với thể trạng trẻ. Một vài trẻ có thể phải giải phẩu bổ sung để bọng đái hoàn thiện nhiệm vụ, tránh viêm viêm thận, sỏi thận, tiểu không tự chủ.
Minh Thúy (Theo Cleveland Clinic, Mayo Clinic, Very Well Health)