Ngay thời điểm mới sinh, mắt trẻ mắc viêm kết mạc có màu hồng nhạt hoặc đỏ, mí mắt sưng, dính, chảy dịch trong nhiều ngày.
Viêm kết mạc (đau mắt đỏ) là một bệnh nhiễm trùng mắt thường gặp ở trẻ sơ sinh. Trong 14 ngày trước tiên sau thời điểm chào đời, trẻ nhiễm bệnh thường có các triệu chứng như chảy dịch mắt, mí mắt sưng, đỏ, đóng vảy, chảy mủ, hai mí mắt dính nhau, mắt có màu hồng nhạt.
“Mắt hồng” là triệu chứng điển hình báo hiệu trẻ sơ sinh mắc bệnh viêm kết mạc. Màu hồng xuất hiện ở mắt trẻ là do lớp niêm mạc của mắt (kết mạc – lớp màng trong suốt nằm phía trước của mắt và mí mắt) bị kích ứng, nhiễm trùng hoặc viêm. Trẻ bị sụp mí, dụi mắt hoặc chảy nước mũi, hắt hơi luôn do cúm, viêm họng có thể khiến mắt chuyển từ màu hồng sang đỏ.
Khi mới bị bệnh, trẻ có thể quấy khóc nhiều hơn thông thường, ngủ li bì, ít hoạt động, chán ăn, bị tiêu chảy hoặc táo bón.
Viêm kết mạc có thể lây nếu trẻ nhiễm virus hoặc vi khuẩn. Nếu sử dụng thuốc kháng sinh, bé có thể khắc phục tình trạng viêm nhiễm do vi khuẩn ở mắt, ngừa truyền nhiễm trong 24 giờ. Sau đây là những nguyên do chính khiến mắt trẻ có màu hồng.
Tắc tuyến lệ: Đây là nguyên do hay gặp khiến trẻ nhiễm bệnh viêm kết mạc. Thông thường, nước mắt sẽ chảy qua các lỗ nhỏ nằm ở góc mí mắt trên và dưới. Những lỗ nhỏ này là tuyến lệ. Lúc tuyến lệ tắc, nước mắt trẻ không thể thoát ra ngoài khóe mắt như thông thường, tích tụ trong ổ mắt, tạo điều kiện cho vi khuẩn tiến triển gây nhiễm trùng.
Mắt trẻ thường có màu hồng nhạt, đỏ, đóng vảy tại mí mắt, xuất hiện chất nhầy màu vàng xanh do ống dẫn nước mắt không hoạt động. Triệu chứng này có thể kéo dài trong nhiều tuần sau sinh, xảy ra tại 20% trẻ mới chào đời.
‘Mắt hồng’ tại trẻ bị viêm kết mạc. Ảnh: Freepik
Bôi thuốc mỡ: Mắt là bộ phận nhạy cảm ở trẻ sơ sinh. Lo mắt con bị nhiễm khuẩn nên nhiều cha mẹ bôi thuốc mỡ hoặc dùng thuốc nhỏ mắt cho trẻ. Tuy thế, hành động này có thể gây kích ứng mắt, tiềm ẩn nguy cơ viêm nhiễm, bị viêm kết mạc do hóa chất.
Vi khuẩn: Nhiễm vi khuẩn gây bệnh từ mẹ có thể khiến trẻ bị viêm kết mạc. Thực tế, dù người mẹ không có triệu chứng mắc phải, nhưng thời điểm sinh con có thể truyền virus cho trẻ.
Theo đó, trẻ sinh ra từ mẹ mắc lậu có nguy cơ mắc phải từ 30-50%. Trẻ bị viêm kết mạc do vi khuẩn lậu có thể bị tổn thương mắt nặng, thậm chí mù lòa trong 24 giờ đầu sau sinh. Vi khuẩn phát tán qua con đường tình dục được các chuyên gia đặc biệt quan tâm. Trẻ nhỏ nhiễm phải phải đối mặt với nguy cơ viêm nhiễm toàn thân hoặc nhiễm trùng mắt dẫn đến mù lòa.
Ngoài vi khuẩn gây bệnh lậu (Lậu cầu khuẩn), trẻ sơ sinh có thể bị nhiễm vi khuẩn Chlamydia trachomatis (gây viêm niệu đạo, trực tràng, mào tinh hoàn…). Hai loại vi khuẩn này khiến âm hộ người mẹ nhiễm khuẩn nặng.
Virus: Dù ít nhưng vài ba virus có thể gây viêm kết mạc ở trẻ sơ sinh như Herpes simplex-2 (HSV-2) gây mụn rộp sinh dục. Trẻ dễ mất thị lực khi nhiễm trùng herpes ở mắt. Với người mẹ có virus này, thầy thuốc sẽ yêu cầu mổ đẻ để phòng bệnh cho thai nhi.
Với những tác nhân trên, trẻ có biểu hiện viêm nhiễm như sốt, quấy khóc, bú kém, thay đổi màu da có thể được bác sỹ chẩn đoán nhiễm phải viêm kết mạc bằng cách thăm khám dịch tiết từ mắt. Tùy từng trường hợp và căn nguyên gây bệnh, bác sĩ sẽ trả lời cách điều trị trị hợp lý.
Cụ thể, cha mẹ có thể xoa bóp nhẹ nhàng giữa vùng mắt, mũi của trẻ để tuyến lệ hoạt động bình thường. Nếu ống dẫn nước mắt bị tắc không thông trước lúc trẻ tròn một tuổi, gia đình nên cân nhắc mổ để chữa dứt điểm, tránh biến chứng.
Trường hợp mắt bé bị kích ứng, phụ huynh nên dùng thuốc nhỏ mắt đặc biệt dành cho trẻ sơ sinh, đặt một miếng vải ẩm, ấm lên mắt để thuốc phát huy tác dụng. Nếu trẻ viêm kết mạc do vi khuẩn buộc phải sử dụng thuốc kháng sinh. Tùy vào mức độ bệnh, thầy thuốc sẽ kê đơn thuốc kháng sinh dưới dạng nhỏ mắt, bôi, dung dịch uống hoặc truyền qua tĩnh mạch.
Lúc trị cho trẻ tại nhà, cha mẹ phải rửa tay sạch bằng xà phòng trước và sau khi bôi thuốc cho con. Nếu bé chỉ bị viêm một bên mắt, người chăm sóc cần chú ý sử dụng khăn che bên mắt còn lại, tránh chạm ống dẫn thuốc vào da.
Theo những bác sỹ, trong vài ba trường hợp trẻ viêm kết mạc có thể tự khỏi bệnh. Dù thế, cha mẹ không nên tự ý trị bệnh cho trẻ tại nhà hoặc dùng sữa mẹ nhỏ vào mắt con. Khi thấy con có những biểu hiện không bình thường ở mắt, gia đình cần đưa trẻ đi khám, trị trị kịp thời.
Minh Thúy (Theo Very Well Health, Healthline, Medicalnewstoday, CDC)