Rối loạn kinh nguyệt ở tuổi dậy thì là tình trạng thường xuất hiện vào 1 – 3 năm đầu khi đàn bà bắt đầu có kinh nguyệt. Hiện tượng này xảy ra hầu như do nồng độ hormone và nội tiết tố nữ, cùng với hoạt động của vùng dưới đồi, buồng trứng chưa được ổn định. Nữ giới bị rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì thường cảm thấy lo lắng trước những thay đổi của cơ thể, bởi kiến thức sức khỏe sinh sản ở tuổi này còn chưa nhiều, chính vì vậy, chúng ta hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau nhé.
Rối loạn kinh nguyệt ở tuổi dậy thì là gì?
Một chu kỳ kinh nguyệt hoàn chỉnh của nữ giới được tính từ ngày trước tiên xuất hiện kinh nguyệt của chu kỳ hiện tại cho tới ngày đầu tiên xuất hiện kinh nguyệt của chu kỳ tiếp theo. Vòng kinh thông thường sẽ kéo dài khoảng 28 đến 32 ngày, với 3 – 6 ngày ra máu. Lượng máu kinh biến mất trong mỗi chu kỳ trung bình từ 40ml – 70ml. Các con số này có thể chênh lệch một chút tại mỗi chu kỳ, dù vậy nếu những thông số chênh lệch quá nhiều sẽ sinh ra tình trạng rối loạn kinh nguyệt.
Rối loạn kinh nguyệt ở tuổi dậy thì là các lạ thường xảy ra liên quan tới chu kỳ kinh nguyệt của nữ giới tuổi vị thành niên như vòng kinh quá dài hoặc quá ngắn, lượng máu kinh ra quá nhiều hoặc quá ít, số ngày ra kinh không đều nhau,… và mỗi chu kỳ lại xảy ra những không bình thường khác nhau khiến nữ giới gặp nhiều bất tiện trong sinh hoạt cũng như tác động không nhỏ tới tâm lý.
Đa phần đàn bà tuổi dậy thì có kinh nguyệt không đều là do những cơ quan sinh dục, sinh sản chưa hoàn thiện, kết hợp với đó, hàm lượng hormone và nội tiết tố trong cơ thể nữ giới chưa ổn định, buồng trứng phóng noãn khác thường kèm với nhau gây ra hiện tượng rối loạn kinh nguyệt.
Kinh nguyệt không đều tại tuổi dậy thì là hiện tượng sinh lý hoàn toàn bình thường nên phụ nữ không cần quá căng thẳng. Thời điểm bước qua thời kỳ “nắng mưa thất thường” này, các bộ phận và cơ quan sinh dục, sinh sản dần hoàn thiện, lượng hormone nữ cũng ổn định hơn thì hiện tượng rối loạn sẽ không còn tồn tại.
Tuy thế, nếu bị rối loạn kéo dài kèm theo ra máu kinh màu sắc không bình thường, đau bụng dữ dội thì nữ giới nên đi khám tại những trung tâm y tế chuyên sản khoa để tìm ra nguyên nhân và hướng khắc phục tốt nhất.
Nguyên nhân gây ra hiện tượng rối loạn kinh nguyệt ở tuổi dậy thì
Xét về các giai đoạn tiến triển của người phụ nữ thì tuổi dậy thì là một trong các thời kỳ dễ gặp những triệu chứng rối loạn kinh nguyệt nhất, đặc biệt là rối loạn kinh nguyệt tại tuổi 14, 15, 16, 17. Trẻ dậy thì kinh nguyệt không đều có thể bắt nguồn do một vài nguyên nhân sau:
Kinh nguyệt tuổi dậy thì không đều do tâm lý :
Đa phần những nữ sinh thời điểm bước vào tuổi dậy thì đều có biến chuyển lớn về mặt tâm sinh lý, trở nên nhạy cảm hơn cả về cách suy nghĩ và hành động. Vài ba trường hợp chưa chuẩn bị tâm lý cho sự xuất hiện của người bạn “kinh nguyệt” nên cảm thấy vô cùng bất an mà không dám sẻ chia với ai. Bên cạnh đó, áp lực học hành, thi cử khiến những cô nàng mới lớn dường như bị stress, lo âu.
Chính những tác hại về tâm lý này gộp lại là nguyên do gây ra hiện tượng rối loạn kinh nguyệt ở tuổi dậy thì, khiến bạn nữ bị chậm kinh, mau kinh hoặc lượng máu kinh ra nhiều ít bất thường. Những bạn nữ có thể tăng cường tâm lý bằng cách chủ động chia sẻ những chuyện tế nhị với mẹ, với chị hoặc những người mà mình tin tưởng để giải tỏa lo âu, lo sợ, từ đó ổn định được chu kỳ kinh nguyệt của mình.
Kinh nguyệt không đều tuổi dậy thì do thói quen sống :
Một trong số lý do hàng đầu gây ra tình trạng kinh nguyệt bất thường tại các cô nàng tuổi mới lớn chính là do thói quen ăn uống và sinh hoạt không điều độ.
Tại thời kỳ dậy thì, cơ thể con gái tiến triển mạnh mẽ đòi hỏi chế độ dinh dưỡng đầy đủ chất dinh dưỡng. Tuy thế, nhận thức về cái đẹp và sự khác biệt giới tính tại độ tuổi này rất rõ ràng, các bạn nữ có xu hướng chăm chút cho ngoại hình nhiều hơn. Nhiều bạn cố gắng nhịn ăn để giảm cân, ăn quá ít hoặc loại bỏ hẳn tinh bột trong khẩu phần ăn, điều này vô tình làm quá trình trao đổi chất trong cơ thể bị cản trở, khí huyết không lưu thông gây ra rối loạn kinh nguyệt.
Bên cạnh đó, lười vận động hoặc tập thể thao quá sức cũng khiến niêm mạc ở tử cung bị tác hại. Thời điểm đàn bà tập thể dục, lượng hormone sinh sản sẽ biến chứng vào chu kỳ bong niêm mạc tử cung, vận động quá nặng sẽ dẫn đến tình trạng bong niêm mạc tử cung xảy đến mạnh mẽ, gây ra máu kinh nhiều trong những ngày đèn đỏ, ngược lại nếu lười vận động thì khí huyết không lưu thông, thường gây ra thiểu kinh hoặc tắc kinh ở những cô nàng tuổi dậy thì.
Tuổi dậy thì kinh nguyệt không đều do hội chứng buồng trứng đa nang :
Mặc dù đây là nguyên nhân không phổ biến nhưng vẫn có một số trường hợp bị kinh nguyệt không đều tuổi dậy thì xảy ra do buồng trứng đa nang. Đây là hội chứng rối loạn liên quan đến sự mất cân bằng hormone và kháng insulin, xảy ra do buồng trứng không thể sản xuất các hormone sinh sản theo tỉ lệ chuẩn thông thường khiến chu kỳ kinh nguyệt của con gái bị rối loạn, trễ kinh, thậm chí là mất kinh nguyệt tại tuổi dậy thì.
Tham khảo cách điều trị rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì
Nhiều bậc phụ huynh căng thẳng không biết kinh nguyệt không đều ở tuổi dậy thì có nguy hại không, có tác hại tới khả năng sinh sản của đàn bà hay không. Trên thực tế, rối loạn kinh nguyệt tại tuổi dậy thì là hiện tượng hoàn toàn bình thường, hầu hết không đáng lo ngại.
Tuy nhiên, kinh nguyệt khác thường kéo dài kèm theo những triệu chứng khác như đau bụng, buồn nôn, chóng mặt, tụt huyết áp, ngất xỉu,… sẽ rất nguy hiểm và cần được chữa sớm. Cách tốt nhất là nhờ người thân hoặc bố mẹ đưa đi khám tại những cơ sở y tế chuyên sản khoa để tìm ra nguyên nhân gây hiện tượng trên, đồng thời có hướng điều trị hợp lý và an toàn.
Đối với trường hợp bị rối loạn kinh nguyệt ở mức độ nhẹ, bạn nữ có thể khắc phục tại nhà bằng cách nghỉ ngơi, uống trà gừng, chườm ấm vùng bụng dưới vào những ngày kinh nguyệt. Các chuyên gia có thể kê thêm đơn thuốc giảm đau để người bệnh sử dụng khi cần thiết. Ngoài ra, con gái tuổi dậy thì cần xây dựng thói quen sống khoa học, lành mạnh như:
Chăm sóc vùng kín đúng cách :
Việc chăm sóc vùng kín đúng cách vô cùng quan trọng với con gái tuổi dậy thì nói riêng và con gái tất cả lứa tuổi nói chung. Vệ sinh vùng kín sạch sẽ bằng dung dịch có độ pH phù hợp sẽ giúp “cô bé” rất hay khỏe mạnh và tránh được nguy cơ bị vi khuẩn có hại tấn công.
Đa số bệnh phụ khoa mà nữ giới mắc phải đều tác động lớn tới sự điều hòa của chu kỳ kinh nguyệt. Chính vì vậy những bậc phụ huynh nên chú ý và hướng dẫn con mình cách bảo vệ vùng kín tốt nhất, bởi ở độ tuổi dậy thì, đa phần các bạn nữ vẫn chưa được trang bị đủ kiến thức cũng như kinh nghiệm trong chuyện này.
Điều chỉnh chế độ ăn uống :
Một chế độ ăn uống lành mạnh sẽ góp phần quyết định mức độ ổn định chu kỳ kinh nguyệt của bạn nữ. Bởi trong giai đoạn dậy thì, cơ thể nữ giới đang tiến triển và hoàn thiện, cần được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng và khoáng chất cấp thiết.
Những bậc phụ huynh có thể giúp con xây dựng thói quen ăn uống đúng giờ với đủ các nhóm chất, bổ sung hoa quả, rau củ quả tươi, những loại hạt (đặc biệt là đậu nành), thịt gà, thịt bò, cá hồi,.. Uống đủ nước từ 1,5 – 2 lít nước mỗi ngày, tránh tiêu thụ nhiều đồ ăn chế biến sẵn, món ăn nhanh, nhiều dầu mỡ, cay nóng, chất kích thích như rượu bia, cà phê, thuốc lá,…
Cân bằng thời gian học tập và nghỉ ngơi :
Như đã nói tới tại phần trên, yếu tố tâm lý có tác động rất lớn tới hiện tượng rối loạn kinh nguyệt tại tuổi dậy thì, thế nên những cô nàng mới lớn cần có một chế độ sinh hoạt, ăn ngủ nghỉ, học tập, vận động thể thao phù hợp để cân bằng thể chất cũng như cảm xúc. Tuyệt đối không nên ngủ muộn, học tập quá sức, suy nghĩ nhiều,… Ngủ đủ 7 – 8 tiếng/ngày, thường xuyên giữ suy nghĩ tích cực, tâm trạng thoải mái, vui vẻ.
Đặc biệt tại thời kỳ mới lớn này, nhu cầu chia sẻ của những cô nàng rất cao, bố mẹ hoặc người thân có thể trò chuyện nhiều hơn với nàng để biết được con đang mong muốn điều gì, đang gặp rắc rối hoặc phức tạp gì cần trợ giúp để nhanh chóng tìm ra hướng giải quyết phù hợp, giúp con có tinh thần tốt, tránh căng thẳng áp lực dẫn đến tình trạng kinh nguyệt không đều.
Trên đây là những thông tin hữu ích về hiện tượng rối loạn kinh nguyệt ở tuổi dậy thì mà chúng tôi muốn cung cấp cho độc giả, đặc biệt là những độc giả nữ đang trong giai đoạn dậy thì hoặc có con gái tuổi mới lớn. Hy vọng qua bài viết này, mọi người sẽ hiểu hơn về những không bình thường xảy ra xoay quanh chu kỳ kinh nguyệt cũng như có hướng khắc phục thời điểm gặp phải tình trạng trên.
Tất cả bận tâm, câu hỏi cần được trả lời xin quý độc giả gọi tới số điện thoại 0365.116.117 hoặc đến trực tiếp phòng khám Đa khoa Thái Hà (Số 11 Thái Hà, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội) để được trợ giúp kịp thời.