Viêm da cơ địa là căn bệnh xuất hiện ngoài da, tuy bệnh không nghiêm trọng tới tính mạng nhưng ảnh hưởng không nhỏ tới tâm lý và cuộc sống sinh hoạt của người bệnh. Vậy bệnh viêm da tại cơ địa có chữa được hay không ? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu tác nhân, triệu chứng và cách chữa tác dụng tốt được áp dụng nhiều qua bài viết sau đây nhé !
Viêm da cơ địa là sao?
Viêm da cơ địa là một thuật ngữ chung mô tả tình trạng viêm của da. Có nhiều căn nguyên có thể dẫn tới bệnh lý này. Viêm da cơ địa thường gây ra những triệu chứng như phát ban ngứa trên da, sưng, đỏ, vùng da bị viêm da cơ địa có thể bị phồng rộp, ứa dịch, tiến triển lớp vỏ và bong tróc.
Nhận thấy triệu chứng viêm da cơ địa ở trẻ em và người lớn
Viêm da cơ địa là một trong các căn bệnh về da phổ biến nhất của trẻ em và có xuất hiện tại cả người lớn. Tùy theo lứa tuổi, bệnh viêm da cơ địa có những triệu chứng khác nhau, cụ thể như sau :
1. Tại người lớn
- Bệnh tiến triển từ thời kỳ trẻ em chuyển sang, có thể khởi phát ở tuổi dậy thì hoặc tại tuổi lớn hơn.
- Triệu chứng điển hình là các nốt mụn nước và vết mẩn đỏ nổi xuất hiện trên cơ thể.
- Có 20 – 80% người bệnh bị viêm da cơ địa ở lòng bàn tay và tại chân, đây cũng có thể coi là triệu chứng ban đầu của bệnh.
- Bệnh viêm da cơ địa ở người lớn thường tái phát rất nhiều lần và có tính chất mãn tính.
- Bệnh thường bị ảnh hưởng bởi các yếu tố môi trường và thời tiết.
- Thương tổn đa dạng thường là các sẩn nổi cao hơn mặt da rải rác hoặc tập trung thành đám, những mảng da đỏ khô lichen hoá, những vết xước do gãi. Thương tổn có thể kèm theo bội nhiễm và rất ngứa.
2. Ở trẻ nhỏ
Viêm da cơ địa là bệnh lý luôn gặp ở trẻ nhỏ, viêm da cơ địa tại trẻ mới sinh cho tới trẻ 2 tuổi thường được gọi là chàm sữa. Triệu chứng phát hiện của bệnh được chia ra như sau :
Viêm da cơ địa tại trẻ dưới 2 tuổi:
Nhiễm phải bệnh từ 3 tháng, trung bình từ 8 tháng cho tới 2 tuổi. Giai đoạn này tổn thương hầu hết là mụn nước tập trung thành đám trên nền da đỏ tại mặt, trán, má, cằm, mũi, quanh miệng. Tổn thương cũng có thể lan rộng xuống tứ chi và thân mình.
Viêm da cơ địa ở trẻ em 2 – 12 tuổi:
Thương tổn là các sẩn nổi cao hơn mặt da rải rác hoặc tập trung thành mảng da dày, lichen hoá. Có thể gặp mụn nước tập trung thành đám. Thương tổn có thể kèm theo bội nhiễm. Vị trí thương tổn: mặt duỗi hay nếp gấp như khuỷu tay, khoeo chân, cổ tay, mi mắt. Thương tổn có thể ở một bên hoạc đối xứng. Triệu chứng cơ năng: rất ngứa.
3. Những triệu chứng không điển hình:
Ngoài những triệu chứng điển hình trên, viêm da cơ địa có thể có các triệu chứng không điển hình có thể gặp ở bất kỳ lúa tuổi nào giai đoạn nào của bệnh:
- Khô da
- Viêm da lòng bàn tay bàn chân
- Chàm xung quanh nang lông
- Dày sừng chân lông
Lý do gây bệnh viên da cơ địa
Bệnh viêm da cơ địa chưa có nghiên cứu về lý do cụ thể nhưng có vài ba nguyên do chính dẫn đến bệnh như:
- Viêm da cơ địa do di truyền: Đây là một căn bệnh mang tính chất di truyền chiếm tỷ lệ khá cao, nếu gia đình bạn có ông bà, bố mẹ đã từng mắc phải căn bệnh viêm da cơ địa dù đã được điều trị trị dứt điểm thì bạn vẫn có nguy cơ mắc phải căn bệnh này.
- Bệnh viêm da cơ địa hầu như xảy ra ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, tuy nhiên hiện nay số người trưởng thành nhiễm phải bệnh này ngày càng nhiều.
- Do người bệnh mắc phải vài ba căn bệnh là căn nguyên gây nên viêm da cơ địa như: Hen, viêm mũi dị ứng, những bệnh về gan (nóng gan, tổn thương gan,… khiến gan không thực hiện tốt chức năng giải độc của nó).
- Viêm da cơ địa do cát, bụi bẩn.
- Viêm da cơ địa do khói thuốc lá.
- Do người bệnh tiếp xúc với đồ vật gây ngứa: Dây lưng, đồng hồ, những loại trang sức, phụ kiện.
- Xà phòng hoặc các chất tẩy rửa.
- Do cơ thể bệnh nhân dị ứng với một số chất: Dị ứng với thức ăn (thức ăn lạ, hải sản, gà, trứng, sữa, lạc, đậu tương, bột mỳ, …), dị ứng với không khí (đặc biệt là không khí hay thay đổi thất thường), dị ứng với các chất thải bẩn, dị ứng. Các hoá chất như chlorine, dị ứng dầu mỡ hoặc dung môi.
- Thời tiết hanh khô, độ ẩm thấp.
- Mất độ ẩm trên da sau khi tắm, đặc biệt tắm nước nóng.
- Do sức đề kháng cơ thể người bệnh kém: Nên không thể chống lại các yếu tố và lý do có thể gây bệnh.
- Viêm nhiễm da, đặc biệt do vi khuẩn tụ cầu vàng.
- Do người bệnh uống không đủ nước mỗi ngày: Việc uống đủ nước mỗi ngày sẽ giúp những cơ quan trong cơ thể hoạt động tốt, nhịp nhàng, gan, thận bài trừ độc tố tác dụng tốt. Nếu bạn không uống đủ nước, quá trình thải độc tố trong cơ thể làm giảm, độc tố tích tụ dần dần gây ra bệnh viêm da cơ địa và vài ba căn bệnh khác.
- Do người bệnh ăn nhiều đồ ăn có tính cay nóng: Các loại gia vị (tiêu, ớt, mù tạt, dầu ăn), đậu phộng, một số loại trái cây tính nóng (sầu riêng, nhãn, xoài, đào), cà phê, rượu, bia, thức ăn chiên xào nhiều dầu….
- Một số loại nước hoa và mỹ phẩm.
- Sang chấn tâm lý.
- Thay đổi nhiệt độ đột ngột.
- Do làn da không nên vệ sinh sạch sẽ: dẫn đến các viêm nhiễm trên da cũng là tác nhân khởi phát tạo thành nên bệnh viêm da cơ địa. Căng thẳng và các yếu tố tâm lý không phải là một nguyên nhân gây ra bệnh nhưng có thể làm cho những triệu chứng tồi tệ hơn.
Bệnh viêm da cơ địa có lây không?
Viêm da cơ địa là một bệnh lý không lây, không gây ảnh hưởng nghiêm trọng nhưng lại làm tác động rất nhiều tới sinh hoạt của người bệnh và bệnh phổ biến tại trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ. Tuy không có khả năng lây từ người này sang người khác nhưng bệnh viêm da cơ địa có tính di truyền, với tỉ lệ 80% trẻ sẽ bị mắc bệnh nếu có cả bố và mẹ nhiễm phải bệnh viêm da cơ địa. Trong trường hợp chỉ có bố hoặc mẹ bị viêm da cơ địa thì tỉ lệ nhiễm bệnh giảm xuống còn 50%.
Viêm da cơ địa nếu không nên chữa trị kịp thời hoặc chữa sai cách sẽ dẫn tới những tác hại vô cùng nguy hiểm, do đó chẩn đoán chuẩn xác tình trạng bệnh và lựa chọn phương pháp điều trị hợp lý vô cùng quan trọng.
Phương pháp giúp đỡ chữa trị bệnh viêm da cơ địa
Không có cách chữa trị chung cho bệnh viêm da cơ địa, nên khuyên bệnh nhân tránh chà xát, không gãi là một việc rất quan trọng. Chữa trị cho tình trạng này nhằm mục đích để chữa lành da bị tổn thương và giảm những triệu chứng. Đồng thời cho những thuốc bôi, thuốc uống chống ngứa cho bệnh nhân. Bôi kem dưỡng ẩm rất cần thiết vừa có tác dụng chống khô da vừa có tác dụng tránh ngứa, làm giảm tái phát. Kem dưỡng ẩm phải được sử dụng thường nhật và sử dụng lâu dài sau khi triệu chứng đã được nâng cao. Các chuyên gia sẽ nêu ra phác đồ điều trị dựa trên độ tuổi của bệnh nhân, triệu chứng và tình trạng sức khỏe hiện tại. Đối với một vài người, bệnh viêm da cơ địa mất đi theo thời gian và vài ba người khác nó vẫn kéo dài và tái diễn.
Phương pháp tây y hỗ trợ chữa viêm da cơ địa
Chữa trị viêm da cơ địa cần rất cẩn trọng, có sự hợp tác rất chặt chẽ giữa thầy thuốc và người bệnh, đối với trẻ nhỏ là bố mẹ người bệnh. Tuỳ theo giai đoạn bệnh là cấp tính, bán cấp hay mạn tính mà cho thuốc bôi hợp lý.
Viêm da cơ địa cấp tính: Cần đắp ẩm thương tổn và bôi kem corticoit+ kháng sinh. Cho kháng sinh uống để chống tụ cầu trùng vàng trong trường hợp bội nhiễm. Kháng histamin chống dị ứng và chống ngứa.
Viêm da cơ địa bán cấp và mạn tính được chữa bằng các thuốc sau:
- Làm ẩm da bằng kem bôi hoặc sữa tắm có kem.
- Thuốc corticosteroid: Rất có tác dụng tốt đối với viêm da cơ địa nhưng lại gây nhiều tác dụng phụ nguy hại nếu sử dụng lâu dài, do vậy cần có chỉ định của thầy thuốc.
- Uống kháng histamin chống ngứa.
- Vài ba trường hợp nặng có thể uống corticoid, nhưng cần có chỉ định của thầy thuốc. Thuốc này có thể sử dụng đường tiêm hoặc uống và chỉ được sử dụng cho không lâu ngắn.
- Các phương pháp chữa trị khác: Đèn chiếu tia cực tím có thể được chỉ định để chữa bệnh từ nhẹ tới vừa phải. Nó liên quan đến việc tiếp xúc với tia cực tím sóng A và B, đơn độc hoặc phối hợp, và da sẽ phải được theo dõi cẩn thận nếu phương pháp này được sử dụng.
Phác đồ điều trị một bệnh nhân viêm da cơ địa:
- Chống khô da bằng những thuốc dưỡng ẩm.
- Chữa trị bằng bôi corticosteroid chỉ trong thời gian ngắn, sau đó duy trì bôi phối hợp dưỡng ẩm thời gian dài để tránh tái phát bệnh.
- Chống nhiễm tụ cầu bằng thuốc kháng sinh bôi hoặc uống.
- Kháng histamin chống ngứa. (Thuốc kháng histamin gây buồn ngủ thường được khuyến khích, vì chúng có thể giúp giảm nguy cơ gãi ban đêm.)
Kem bôi corticosteroid và thuốc mỡ: Đây là những loại thuốc chống viêm và được dùng làm giảm nhẹ các triệu chứng chính của bệnh viêm da cơ địa, chẳng hạn như viêm da và ngứa. Một vài thuốc khác có thể được dùng như: thuốc kháng sinh, thuốc điều trị nhiễm nấm và virus.
Một loại thuốc ức chế hoạt động của hệ thống miễn dịch giúp giảm viêm và ngăn chặn bùng phát bệnh.
Xét nghiệm phát hiện bệnh viêm da cơ địa
Hiện tại có một số tiêu chuẩn chẩn đoán viêm da cơ địa được nêu rõ, chúng tôi sử dụng tiêu chuẩn của Hanifin và Rajka (1980). Để chẩn đoán viêm da cơ địa cần có ít nhất 3 tiêu chuẩn chính + ít nhất 3 tiêu chuẩn phụ.
4 tiêu chuẩn chính:
1. Ngứa (Itching).
2. Viêm da mạn tính và tái phát (Chronic or chronically relapsing dermatitis).
3. Hình thái và vị trí thương tổn điển hình (Typical distribution and morphology of AD rash).
- Trẻ em: Chàm khu trú tại mặt, vùng duỗi.
- Trẻ lớn và người lớn: Dày da, Lichen vùng nếp gấp.
4. Tiền sử cá nhân hay gia đình có bệnh cơ địa dị ứng (Personal or family history of atopic diseases) như hen, viêm mũi dị ứng, viêm da cơ địa.
Các tiêu chuẩn phụ:
1. Khô da (Dry skin).
2. Viêm môi (cheilitis).
3. Đục thủy tinh thể ( Anterior subcapsular cataract).
4. Viêm kết mạc mắt và kích thích ở mắt tái phát.
5. Mặt: Đỏ, tái.
6. Dị ứng thức ăn (Food intolerance).
7. Chàm ở bàn tay (Hand eczema).
8. IgE tăng (Elevated IgE levels).
9. Phản ứng da tức thì tuýp 1 dương tính (Immediate skin test type 1 reactivity).
10. Dễ bị viêm nhiễm da và hay tái phát.
11. Ngứa khi ra mồ hôi (Itching on sweating).
12. Vẩy phấn trắng (Pityriasis alba).
13. Chứng vẽ nổi (Dermographism).
14. Giác mạc hình chóp (Keratoconus).
15. Những thương tổn khác giống dày sừng nang lông (Other like Keratosis Pilaris),
16. Tuổi phát bệnh sớm
17. Chàm núm vú
18. Nếp dưới mắt Dennie- Morgan
19. Quầng thâm quanh mắt
Cách chăm sóc da thường nhật cho người bệnh viêm da cơ địa
- Để hỗ trợ tốt nhất cho quá trình chữa trị bệnh, bạn nên có chế độ chăm sóc da hàng ngay, cụ thể như sau :
- Giữ vệ sinh thân thể sạch sẽ, tắm rửa thay quần áo thường nhật, tránh việc bụi bẩn làm bệnh viêm da nặng hơn.
- Nên mặc quần áo thoáng mát nếu là mùa hè, tránh việc mặc nhiều quần áo ra nhiều mồ hôi gây nhiễm khuẩn, nếu là mùa đông thì không nên mặc những loại áo len lông ở bên trong tiếp xúc với da, vì các chất liệu này dễ gây dị ứng cho da.
- Tránh làm trầy xước da khi đang bị viêm da cơ địa:
- Sử dụng một loại kem dưỡng ẩm, kem steroid tại chỗ, hoặc những loại thuốc khác thầy thuốc kê toa.
- Dùng thuốc kháng histamin để giảm ngứa trầm trọng.
- Giữ móng tay cắt ngắn. Đeo găng tay trong khi ngủ vào ban đêm, nếu gãi là một vấn đề.
- Giữ ẩm da bằng kem bôi. Sử dụng thuốc mỡ, các loại kem, hoặc thuốc nước 2 – 3 lần trong ngày.
- Làm giảm các nguyên nhân khiến da dị ứng như:
- Tránh sử dụng các loại đồ ăn gây phản ứng dị ứng.
- Tránh những chất kích thích như len và lanolin.
- Tránh sử dụng xà phòng hoặc chất tẩy rửa mạnh, cũng như hóa chất và dung môi.
- Tránh thay đổi nhiệt độ cơ thể một cách đọt ngột, gây đổ mồ hôi.
- Tránh sử dụng các loại mỹ phẩm, sữa tắm … thời điểm đang bị viêm da cơ địa.
Bài viết trên đây chúng tôi đã tổng hợp tất cả thông tin về bệnh viêm da cơ địa , căn nguyên triệu chứng và cách chữa trị căn bệnh này . Chúc bạn thường xuyên mạnh khỏe !