Trong câu hỏi gửi về Báo Thanh Niên, một bạn đọc cho biết: “Vợ chồng tôi đã sinh con đầu lòng 12 tuổi. Từ 3 năm trước vợ chồng tôi mong muốn sinh thêm con nhưng bản thân tôi không có thai. Đó là vậy có phải là vô sinh thiết bị phát không? Tôi nên đi thăm khám tại phòng khám nào để được chẩn đoán đúng?”.
Những cặp vợ chồng nếu thấy có những dấu hiệu lạ thường phải đi khám để tìm nguồn gốc và được can thiệp sớm
Về băn khoăn này, PGS-TS Trần Danh Cường, Giám đốc Cơ sở y tế Phụ sản T.Ư (Hà Nội), trả lời: “Với thông tin như bạn nêu thì chưa đủ để khẳng định vô sinh thiết bị phát, trừ khi người bạn nữ không mang thai và lúc đi thăm khám, kết quả thăm dò thấy bị tắc vòi tử cung, hay có câu hỏi trong buồng tử cung, thấy phóng noãn của mình bị rối loạn, hoặc thấy buồng trứng có vấn đề thì mới kết luận được là vô sinh vật dụng phát”.
Thầy thuốc (BS) Trần Danh Cường khuyên: “Vợ chồng bạn buộc phải đi thăm khám tại những trung tâm y tế có các cơ sở khiến thăm dò về hiếm muộn, chứ không đi thăm khám sản khoa thông thường để được xác định chuẩn xác về nguyên do”.
Theo BS Cường, những trung tâm y tế lớn trong hệ thống sản nhi hiện có những cơ sở để thăm dò về hiếm muộn. Tại đó, những cặp đôi muốn sinh con sẽ được hướng dẫn; có thể chỉ bắt buộc theo dõi 1 chu kỳ kinh thôi, xem ngày phóng noãn để chỉ định làm cho thêm một số xét nghiệm. “Thậm chí, có giả dụ người con gái chống nhiễm trùng thôi cũng có thể mang bầu”, BS Cường chia sẻ.
Lưu tâm về tầm giải pháp sinh
Với kinh nghiệm chuyên ngành sản phụ khoa, BS Cường chú ý: Với người đã từng sinh con thì khả năng mang thai tiếp theo là có và phần đa không bị cản trở gì. Dù vậy, giữa những lần có thai thì lại là câu chuyện khác. Khoảng chừng mẹo giữa những lần có thai được khuyên trong chừng khoảng độ 5 năm là đẹp nhất. Để thời gian dài quá thì có thể gặp những nếu trục trặc.
BS Cường cũng cho hoặc: “Lúc chúng ta sử dụng những mẹo ngừa thai quá đa dạng, quá lâu thì sẽ dẫn đến vài ba ức chế. Ví dụ, người nữ giới sử dụng thuốc ngừa thai kéo dài, thì cứng cáp sẽ gây nên ức chế phóng noãn, và đương nhiên khi bỏ sử dụng thì chưa thể trở lại bình thường có thai liền sau ít lâu”.
Nguyên nhân vô sinh thứ phát là gì
Cũng với tình huống thực tế đã gặp trong việc điều trị về hiếm muộn, TS-BS Lê Hoàng, Giám đốc Trung tâm Giúp đở sinh sản, Bệnh viện đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết giả dụ hai vợ chồng từng sinh con, sau đó có quan hệ thường xuyên, không sử dụng mẹo ngừa thai suốt 1 năm mà không có con thì thời gian đó mới có thể chẩn đoán vô sinh thứ phát.
Theo BS Hoàng, hiện tượng vô sinh đồ vật phát có phổ biến tác nhân. Ở nam giới có sự suy giảm uy tín và số lượng tinh trùng do việc sinh hoạt, người phái mạnh thức khuya phổ biến, làm trong môi trường nóng, đặc thù thói quen uống rượu, hút thuốc lá cực kỳ nguy cơ đến uy tín tinh trùng. Ở phụ nữ, việc dùng thuốc tránh thai không đúng chỉ định, vệ sinh xấu dẫn tới viêm nhiễm sinh dục, nhiễm trùng nhiễm cổ tử cung, viêm nhiễm ngược tới buồng tử cung, vòi tử cung tắc nghẽn, có thể là nguồn gốc vô sinh thiết bị phát; hoặc có những can thiệp vào buồng tử cung đó là nạo nạo hút phá thai cũng có thể là căn nguyên.
Vì vậy, để phòng tránh các căn nguyên trên, với những đàn bà muốn “kế hoạch”, tránh có bầu ít lâu để sau đó tiếp tục sinh con, cần hỏi ý kiến bác sỹ chuyên khoa sản để được hướng dẫn phương pháp ngừa thai phù hợp. Ngoại trừ chảy, cần giữ vệ sinh sạch sẽ, ân ái an toàn, tránh tác động nhiễm trùng nhiễm. “Sau 1 năm “thả” mà không mang bầu, cả hai vợ chồng cần đi thăm khám để xác định nguyên nhân, can thiệp, chữa trị trị”, BS Lê Hoàng lưu ý.
Theo một nghiên cứu của Cơ sở y tế Phụ sản T.Ư và Bệnh viện Đại học Y Hà Nội công bố năm 2019, tỷ lệ vô sinh ở những cặp vợ chồng trẻ khoảng chừng 7,7%. Trong đó, vô sinh nguyên phát là 3,9% và vô sinh vật dụng phát là 3,8%. Vô sinh nguyên phát là làm chuyện vợ chồng quá 1 năm, không dùng những phương pháp tránh thai mà không có thai lần nào. Vô sinh thứ phát là đã từng mang bầu nhưng sau đó không thể mang bầu lần nữa. Hiện những xét nghiệm về vô sinh, hiếm muộn được thực hiện thường quy. Các cặp vợ chồng nếu thấy có những triệu chứng bất thường (“giao hoan” thường xuyên mà không sử dụng những cách tránh thai trong thời gian từ 6 tháng tới 1 năm mà vẫn chưa có con…) phải đi thăm khám để tìm chảy nguyên nhân và được can thiệp sớm. (Nguồn: Bộ Y tế)